(176) 11. ทกฺขิณาวิสุทฺธิกถา

[800] ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโตติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ เกจิ ปฏิคฺคาหกา อาหุเนยฺยา ปาหุเนยฺยา ทกฺขิเณยฺยา อญฺชลิกรณียา อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสาติ? อามนฺตา ฯ หญฺจิ อตฺถิ เกจิ ปฏิคฺคาหกา อาหุเนยฺยา ปาหุเนยฺยา ทกฺขิเณยฺยา อญฺชลิกรณียา อนุตฺตรํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺส, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโต’’ติฯ

ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโตติ? อามนฺตา ฯ นนุ จตฺตาโร ปุริสยุคา อฏฺฐ ปุริสปุคฺคลา ทกฺขิเณยฺยา วุตฺตา ภควตาติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ จตฺตาโร ปุริสยุคา อฏฺฐ ปุริสปุคฺคลา ทกฺขิเณยฺยา วุตฺตา ภควตา, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโต’’ติฯ

ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโตติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ เกจิ โสตาปนฺเน ทานํ ทตฺวา ทกฺขิณํ อาราเธนฺตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ เกจิ โสตาปนฺเน ทานํ ทตฺวา ทกฺขิณํ อาราเธนฺติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโต’’ติฯ

นนุ อตฺถิ เกจิ สกทาคามิสฺส…เป.… อนาคามิสฺส…เป.… อรหโต ทานํ ทตฺวา ทกฺขิณํ อาราเธนฺตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ เกจิ อรหโต ทานํ ทตฺวา ทกฺขิณํ อาราเธนฺติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโต’’ติฯ

[801] ปฏิคฺคาหกโต ทานํ วิสุชฺฌตีติ? อามนฺตาฯ อญฺโญ อญฺญสฺส การโก, ปรกตํ สุขทุกฺขํ, อญฺโญ กโรติ อญฺโญ ปฏิสํเวเทตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ทายกโตว ทานํ วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโตติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘จตสฺโส โข อิมา, อานนฺท, ทกฺขิณา วิสุทฺธิโย! กตมา จตสฺโส? อตฺถานนฺท, ทกฺขิณา ทายกโต วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโต; อตฺถานนฺท, ทกฺขิณา ปฏิคฺคาหกโต วิสุชฺฌติ, โน ทายกโต ; อตฺถานนฺท, ทกฺขิณา ทายกโต เจว วิสุชฺฌติ ปฏิคฺคาหกโต จ; อตฺถานนฺท, ทกฺขิณา เนว ทายกโต วิสุชฺฌติ, โน ปฏิคฺคาหกโตฯ อิมา โข, อานนฺท, จตสฺโส ทกฺขิณา วิสุทฺธิโย’’ติ [ม. นิ. 3.381]ฯ